ថៃស​ង្ឃឹមថានឹ​ងបន្តកា​រចរចាពី​បញ្ហាប្រេងនិ​ងឧស្ម័នជា​មួ​យកម្ពុជា

រដ្ឋាភិបាលថៃដែលទើបជាប់ឆ្នោតថ្មីដែលបានចូលកាន់តំណែងកាលពីខែកញ្ញាក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីលោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីនណាវ៉ាត់ត្រា(PaetongtarnShinawatra)បានប្តេជ្ញាថានឹងចូលរួមការចរចាជាមួយប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីពិនិត្យលើតំបន់ប្រេងនិងឧស្ម័ននៅក្នុងឈូងសមុទ្រដែលបានចងក្រងឯកសារក្នុងដែនទឹករវាងប្រទេសទាំងពីរ។

ប្រទេសថៃសង្ឃឹមថានឹងបំពេញបន្ថែមស្តុកប្រេងនិងឧស្ម័នក្នុងស្រុករបស់ខ្លួនបានច្រើនតាមរយៈការរុករក និងការទាញយកធនធាន ហើយនឹងកាត់បន្ថយនូវតម្រូវការរបស់ប្រទេសទាំងពីរសម្រាប់ការនាំចូលឥន្ធនៈសំខាន់ៗចំពេលមានភាពមិនច្បាស់លាស់នៅក្នុងទីផ្សារសកល។នៅក្នុងអត្ថបទថ្មីមួយដែលត្រូវបានចេញផ្សាយនៅក្នុងកាសែត Business Times បានឱ្យដឹងថានាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីនណាវ៉ាត់ត្រាត្រូវបានដកស្រង់សម្តីដោយនិយាយថាការរុករករួមគ្នានៃធនធានទាំងនោះគឺស្ថិតក្នុងចំណោមគោលដៅបន្ទាន់កំពូលទាំងដប់របស់រដ្ឋបាលរបស់លោកស្រី។លោកស្រីបានបន្ថែមថា ការផ្តល់អាទិភាពលើការចរចាជាមួយកម្ពុជាកើតឡើងនៅពេលដែលប្រទេសថៃស្វែងរកការបង្កើនធនធានឥន្ធនៈហ្វូស៊ីលដែលមានការថយចុះ រក្សាតម្លៃអគ្គិសនីជាតិឲ្យមានស្ថិរភាពនិងកំណត់ការកើនឡើងនៃការនាំចូលប្រេងឥន្ធនៈ។សារព័ត៌មានថៃ The Nation ក៏បានរាយការណ៍កាលពីខែកញ្ញាថា ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ របស់ប្រទេសថៃ (NESDC) បានណែនាំរដ្ឋាភិបាលថ្មីឱ្យពិភាក្សាឱ្យបានឆាប់អំពីតំបន់ទាមទារត្រួតស៊ីគ្នា (OCA)ជាមួយកម្ពុជាដើម្បីត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការកើនឡើងតម្លៃប្រេងឥន្ធនៈដោយសារជម្លោះនៅមជ្ឈិមបូព៌ា។ប្លុកដែលមានទំហំ ២៦,០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េដែលមានទីតាំងនៅឈូងសមុទ្រថៃនិងត្រួតស៊ីគ្នាទាំងព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ ត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថាមានឧស្ម័នធម្មជាតិប្រហែល ១០ទ្រីលានហ្វីតគូបនិងប្រេងឆៅប្រមាណ៣០០លានធុង។ការទាញយកធនធានទាំងនេះអាចនាំមកនូវចំណូលប្រេងនិងឧស្ម័នដែលមានតម្លៃយ៉ាងតិច៣០០ប៊ីលានដុល្លារសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរ។តំបន់ដែលមានធនធាននេះត្រូវបានគេហៅថាតំបន់ទាមទារត្រួតស៊ីគ្នា (Overlapping Claims Area-OCA)។កន្លងមកជំហាននានាត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីបង្កើតតំបន់អភិវឌ្ឍន៍រួម (JDA) នៅខាងក្នុង OCA ដែលផ្តោតលើការរុករកប្រេង និងឧស្ម័នរវាងប្រទេសទាំងពីរ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះមិនទាន់មានលទ្ធផលណាមួយនៅឡើយទេ បញ្ហាចម្បងគឺដោយសារតែការខ្វែងគំនិតគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ទាក់ទងនឹងការទាមទារទឹកដីនិងការផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃ។នៅឆ្នាំ២០០១អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាមួយត្រូវបានចុះហត្ថលេខារវាងរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរដើម្បីបង្កើតកិច្ចចរចាទ្វេភាគី។ទោះជាយ៉ាងណា គណៈរដ្ឋមន្ត្រីថៃបានច្រានចោលការចុះអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាកាលពីឆ្នាំ២០០៩ដោយសារនៅមានជម្លោះព្រំដែនដីគោក។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋបាលជាបន្តបន្ទាប់បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃ MoU ឆ្នាំ២០០១ ចំពោះការចរចាដែលកំពុងបន្តលើ OCA ។ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ប្រទេសទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាដើម្បីចាប់ផ្តើមកិច្ចចរចាឡើងវិញលើបញ្ហានេះ។ប៉ុន្តែមិនមានវិធានការណ៍ជាក់លាក់ណាមួយត្រូវបានសម្រេចនោះទេ។យោងតាមសារព័ត៌មាន Business Times បានឱ្យដឹងថា អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ប៉ែន បូណា បានលើកឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា“ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់ប្រទេសថៃរួចរាល់ យើងរីករាយក្នុងការបន្តការចរចា”។ជាមួយគ្នានេះ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក កែវ រតនៈ បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា កម្ពុជាបើកចំហក្នុងការសហការជាមួយប្រទេសថៃលើ JDA ដោយផ្តល់ផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកប្រកបដោយសក្តានុពលសម្រាប់ប្រជាជាតិទាំងពីរ។លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងរីករាយក្នុងការធ្វើការជាមួយភាគីថៃ” ។ប៉ុន្តែនៅពេលនោះលោកបានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាហាក់ដូចជាមិនទាន់បានទទួលការអញ្ជើញណាមួយពីអាជ្ញាធរថៃអំពីបញ្ហានេះទេ។លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំនេះក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថាការរៀបចំថ្មីណាមួយនៅក្នុងOCAនឹងមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់បូរណភាពព្រំដែនសមុទ្ររបស់កម្ពុជានោះឡើយ។ផ្ទុយទៅវិញការចរចាដែលកំពុងបន្តជាមួយប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួនទាក់ទងនឹងJDAដ៏មានសក្តានុពលមានគោលដៅធានាសន្តិសុខថាមពលសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។យោងតាមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុថៃ លោកPichaiChunhavajiraនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយថៃកាលពីខែមុនបានឱ្យដឹងថាការកើនឡើងតម្រូវការសម្រាប់ផលិតកម្មប្រេងឥន្ធនៈក្នុងស្រុករួមជាមួយនឹងការបិទបង្អួចដែលមានសក្តានុពលសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល អាចជួយឱ្យភាគីទាំងពីរឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកលើធនធានទោះបីជាមានការខ្វែងគំនិតគ្នាលើដែនដីមួយចំនួនក៏ដោយ។លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងមិនចាំបាច់ដោះស្រាយមតិខ្វែងគំនិតគ្នាលើព្រំដែនទេ យើងគ្រាន់តែត្រូវការជជែកគ្នាលេងក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាង និងព្យាយាមប្រើប្រាស់ធនធាន”ដោយបន្ថែមថាការទាញយករួមគ្នានៃធនធានទាំងនេះនឹងជំរុញសន្តិសុខ ក៏ដូចជាកាត់បន្ថយថ្លៃប្រើប្រាស់។លោក Kurujit Nakornthap នាយកប្រតិបត្តិនៃវិទ្យាស្ថានប្រេង និងថាមពលនៃប្រទេសថៃ បានមានប្រសាសន៍ថា ធនធានដែលមិនទាន់បានរុករកត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងពង្រីកការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងនៅឈូងសមុទ្ររបស់ប្រទេសយ៉ាងហោចណាស់ ២០ឆ្នាំ។លោកបន្តថា៖ «ប្រសិនបើមិនធ្វើអ្វីទេ យើងនឹងត្រូវនាំចូលឧស្ម័ន (LNG) បន្ថែមទៀតដើម្បីបំពេញតម្រូវការសម្រាប់ការផលិតថាមពល»។គេរំពឹងថាគំរូនៃការចែករំលែកប្រាក់ចំណូលនឹងត្រូវបានព្រមព្រៀងគ្នាដើម្បីជួយដល់ការទាញយករួមគ្នា។លោក Danucha Pichayanan អគ្គលេខាធិការការិយាល័យអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ(NESDC) មានប្រសាសន៍ថា កិច្ចពិភាក្សារវាងប្រទេសជិតខាងទាំងពីរទាក់ទងនឹង OCA អាចប្រើគំរូនៃការចរចា JDA ជោគជ័យដែលប្រើរវាងប្រទេសថៃ និងម៉ាឡេស៊ីក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពីមុនៗ។លោកក៏បានបន្ថែមថា ប្រទេសថៃមានថវិកាវិនិយោគគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីសម្រួលដល់ទម្រង់ប្រតិបត្តិការផ្សេងៗនៅក្នុង OCA។លោក Danucha បានបន្តថា “តំបន់នេះត្រូវបានចាត់ទុកថាមានធនធានធម្មជាតិដែលអាចជួយបង្កើតសន្តិសុខថាមពលរយៈពេលវែងសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរ និងដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលនៃតម្លៃថាមពលនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នៃសង្រ្គាមនៅក្នុងតំបន់ផលិតកម្មប្រេងដែលប្រទេសថៃនាំចូល”។ជោគជ័យប្រកបដោយសក្តានុពលនៃការចរចាបែបនេះនៅក្នុងប្រទេសថៃទំនងជាផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ក្រុមហ៊ុនដូចជា Chevron, Shell និង PTT Exploration&Productionដោយសារតែក្រុមហ៊ុនទាំងនេះបានទទួលសម្បទានដើម្បីរុករក និងទាញយក OCA ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០។ទន្ទឹមនឹងនោះ ក្រុមហ៊ុន ConocoPhillips និងក្រុមហ៊ុន TotalEnergies ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានទទួលសិទ្ធិសម្បទាននៅកម្ពុជា។លក្ខខណ្ឌសម្រាប់ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររវាងកម្ពុជា និងថៃនៅក្នុង OCA បានលេចចេញជាវិជ្ជមានក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ ដោយបានផ្តល់នូវទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងការទូតដ៏រឹងមាំ។សម្រាប់ឆមាសទី១ឆ្នាំនេះ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងថៃ សម្រេចបាន ៥,១៩ ប៊ីលានដុល្លារ កើនឡើង ២០,៥២ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ប្រទេសទាំងពីរក៏បានប្តេជ្ញាថានឹងសម្រេចបានគោលដៅពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីចំនួន ១៥ ប៊ីលានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០២៥៕ Khmer Times