អាហ្រ្វិ​កខាង​​ត្បូងខំប្រឹងរក​វិ​ធី​ដោះស្រា​យ​ដីកាចាប់ខ្លួន​​លោ​កPutin

 អាហ្រ្វិកខាងត្បូងមិនចង់អនុវត្តដីកាចាប់ខ្លួនរបស់ICCសម្រាប់លោក Putin។ប៉ុន្តែមិនបានរកឃើញដំណោះស្រាយពេញលេញនៅពេលដែលប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីចង់ទៅទីក្រុង Johannesburg ដើម្បីចូលរួមសន្និសីទ BRICS។

ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin ។AFP

ប្រទេសអាហ្រ្វិកខាងត្បូងគ្រោងនឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃប្លុក BRICS ដែលរួមមានប្រទេសប្រេស៊ីល រុស្ស៊ី ឥណ្ឌា ចិន និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនៅទីក្រុង Johannesburg ក្នុងខែសីហា។ ប្រមុខរដ្ឋទាំងអស់ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងចូលរួមរួមទាំងប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក Vladimir Putin ផងដែរ។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងនាមជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូមដែលបង្កើតតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ (ICC)ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងមានកាតព្វកិច្ចចាប់ខ្លួនលោក  Putinក្រោមដីការបស់ ICC ដែលចេញកាលពីខែមីនា លើការចោទប្រកាន់ពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះអ៊ុយក្រែន។រុស្ស៊ី​ប្រឆាំង​នឹង​ដីកា​ចាប់​ខ្លួនដោយ​និយាយ​ថា សេចក្តី​សម្រេច​របស់ ICC គ្មាន​មូលដ្ឋាន​ច្បាប់និង​គ្មាន​សុពលភាព​សម្រាប់​ការ​ដឹកនាំ​ប្រទេស។លោក Paul Mashatile អនុប្រធានាធិបតីអាហ្រ្វិកខាងត្បូងបានសារភាពនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយកាលពីថ្ងៃទី១៤ខែកក្កដាថា "យើងកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា" ។ "ពិតណាស់ យើងមិនអាចចាប់ខ្លួនគាត់បានទេ។វាប្រៀបដូចជាការអញ្ជើញមិត្តភក្តិរបស់អ្នកមកផ្ទះរបស់អ្នកហើយចាប់ពួកគេ"។មន្ត្រីអាហ្រ្វិកខាងត្បូងបានពិចារណាលើជម្រើសជាច្រើនដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហារួមទាំងការធ្វើសន្និសីទ BRICS តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដើម្បីកុំឱ្យលោក Putinទៅ Johannesburg ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសប្រេស៊ីល ឥណ្ឌា និងចិន ប្រឆាំងនឹងទម្រង់នៃកិច្ចប្រជុំនេះ ហើយប្រធានាធិបតីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង Cyril Ramaphosa ក៏ចង់ឱ្យកិច្ចប្រជុំនេះធ្វើឡើងដោយផ្ទាល់ផងដែរ។ដំណោះស្រាយមួយទៀតដែលត្រូវបានស្នើឡើងគឺការផ្លាស់ទីកន្លែងសន្និសីទ BRICS ទៅកាន់ប្រទេសចិន ដែលមិនមែនជាសមាជិកនៃ ICC ហើយមិនមានកាតព្វកិច្ចចាប់ខ្លួនលោកPutinតាមដីការបស់តុលាការនោះទេ។ប៉ុន្តែឥណ្ឌានិងប្រេស៊ីលមិនយល់ស្របលើជម្រើសនោះហើយនៅតែចង់ឱ្យសន្និសីទនេះប្រព្រឹត្តទៅនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។នេះ​ជា​មូលហេតុ​ដែល​អនុ​ប្រធានាធិបតី Mashatile បាន​ធ្វើ​សំណើ​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​រឿង​ត្រង់​បំផុត។ លោកបាននិយាយថា "យើងឃើញថាការមិនមករបស់គាត់គឺជាដំណោះស្រាយដ៏ល្អបំផុត" លោកបាននិយាយថា"យើងយល់ឃើញថាការមិនមករបស់គាត់គឺជាដំណោះស្រាយដ៏ល្អបំផុត" ដោយស្នើឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស Sergey Lavrov ជំនួសប្រធានាធិបតី Putin ដើម្បីដឹកនាំគណៈប្រតិភូទៅកិច្ចប្រជុំកំពូល BRICS នៅថ្ងៃទី២២-២៤ ខែសីហា។Mashatile បាននិយាយថា "ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយជនជាតិរុស្ស៊ីមិនពេញចិត្តទេ ពួកគេចង់ឱ្យគាត់មក"។មន្ត្រីរុស្ស៊ីមិនយល់ស្របចំពោះលទ្ធភាពដែលថាលោក Putinមិនអាចចូលរួមកិច្ចប្រជុំជាមួយប្រមុខរដ្ឋ៤រូបដែលនៅសល់។ ការឆ្លើយតបរបស់រុស្សីបានធ្វើឱ្យអាហ្រ្វិកខាងត្បូងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាកបន្ថែមទៀតដោយនៅសល់តែជាងមួយខែទៀតប៉ុណ្ណោះត្រូវបន្តរហូតដល់កិច្ចប្រជុំកំពូលBRICS។ដោយមើលឃើញពីទំនាក់ទំនងដ៏កក់ក្តៅដ៏យូររបស់ខ្លួនជាមួយរុស្ស៊ី មន្ត្រីអាហ្រ្វិកខាងត្បូងទំនងជាបំពានលើសន្ធិសញ្ញា ICC និងមិនចាប់ខ្លួនលោក Putin។ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងមួយចំនួន ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សនិងសកម្មជននៅក្នុងប្រទេសបាននិយាយថា ពួកគេគួរតែចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំរុស្ស៊ី។ពួកគេថែមទាំងគំរាមធ្វើវាដោយខ្លួនឯង ដោយបង្កើនការព្រួយបារម្ភអំពីសន្តិសុខសម្រាប់កិច្ចប្រជុំកំពូល BRICS ។លោក Mashatile ដឹកនាំ​គណៈកម្មាធិកា​រ​ដែល​មាន​ភារកិច្ច​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។ លោក Vukani Mde អ្នកនាំពាក្យរបស់ Mashatile បាននិយាយថាពួកគេស្ថិតក្នុង "ភាពលំបាក" ឥឡូវនេះ ដោយសារតែបញ្ជីនៃភ្ញៀវទៅសន្និសីទត្រូវបានបញ្ជូនចេញនៅចំពោះមុខ ICC នៅថ្ងៃទី១៧ខែមីនា បានចាប់ខ្លួនលោក Putin ពីបទ "ចលនាខុសច្បាប់"របស់កុមារអ៊ុយក្រែន។ជាមួយនឹងជម្រើសដែលស្នើឡើងដោយគណៈកម្មាការទាំងអស់។ប៉ុន្តែមិនអាចដំណើរការបាន អាហ្វ្រិកខាងត្បូងឥឡូវនេះគ្រាន់តែពឹងផ្អែកលើការផ្លាស់ប្តូរកម្រិតខ្ពស់រវាងប្រធានាធិបតី Ramaphosa និងលោក Putin ។"ឥឡូវនេះ យើងបានសម្រេចចិត្តអនុញ្ញាតឱ្យលោកប្រធានាធិបតីដោះស្រាយបញ្ហានេះ។ ប្រធានាធិបតីនឹងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលរុស្ស៊ី-អាហ្វ្រិកនៅ St. Petersburg នៅចុងខែនេះ។ដូច្នេះពួកគេនឹងបន្តពិភាក្សា។ Mashatile បាន​និយាយ​ថា​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​លក្ខន្តិកៈ​ទីក្រុង​រ៉ូមហើយ​មិន​អាច​លះបង់​កាតព្វកិច្ច​របស់​ខ្លួន​បាន​ទេ។លក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូមគឺជាសន្ធិសញ្ញាបង្កើតតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ដែលត្រូវបានអនុម័តនៅទីក្រុងរ៉ូម ប្រទេសអ៊ីតាលី នៅថ្ងៃទី១៧ខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៨ហើយចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០២។ បច្ចុប្បន្ន ICC មានសមាជិកចំនួន១២៣រួមទាំងភាគច្រើននៃទ្វីបអឺរ៉ុបប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងអាមេរិកឡាទីន។ប៉ុន្តែមិនរាប់បញ្ចូលប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិកទេ។ តាមទ្រឹស្តីប្រសិនបើលោកប្រធានាធិបតី Putinទៅទឹកដីនៃរដ្ឋសមាជិក ICC នោះ ពួកគេត្រូវមានកាតព្វកិច្ចស្របច្បាប់ក្នុងការចាប់ខ្លួននិងបញ្ជូនគាត់ទៅ ICC ដើម្បីកាត់ទោស។ICC មិន​មាន​កម្លាំង​ប៉ូលីសឬ​ឧបករណ៍​របស់​ខ្លួន​ដើម្បី​អនុវត្ត​ដីកា​ចាប់​ខ្លួន​ឡើយ។ទីភ្នាក់ងារនេះក៏មិនមានសិទ្ធិកាត់ទោសកំបាំងមុខដែរ។ ទោះបីជារដ្ឋជាសមាជិកមួយចាប់ខ្លួននិងបង្វែរជនជាប់ចោទក៏ដោយ វាជាការលំបាកសម្រាប់ ICC ក្នុងការកាត់ទោសមន្ត្រីកំពូលៗ។ ក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះICCបានចេញត្រឹមតែ៥ទោសប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មធ្ងន់ធ្ងរដែលគ្មាននរណាម្នាក់ត្រូវបានប្រគល់ឱ្យមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នោះទេ។អាហ្រ្វិកខាងត្បូងមានបំណងដកខ្លួនចេញពី ICC ក្នុងឆ្នាំ២០១៦មួយឆ្នាំបន្ទាប់ពីទទួលបានការរិះគន់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិចំពោះការមិនគោរពតាមដីកាចាប់ខ្លួនរបស់តុលាការសម្រាប់លោក Omar al-Bashir ប្រធានាធិបតីស៊ូដង់ពីឆ្នាំ១៩៨៩-២០១៩ ។ ICC បានចោទប្រកាន់លោក al-Bashir នៅក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ២០០៩ពីបទដឹកនាំយុទ្ធនាការនៃការសម្លាប់រង្គាលនិងការវាយប្រហារលើជនស៊ីវិលនៅ Darfur ។លោក Mde បាននិយាយថា "រដ្ឋាភិបាលអាហ្រ្វិកខាងត្បូងមានការប្រុងប្រយ័ត្នយ៉ាងខ្លាំងចំពោះស្ថានភាពនៃការចាប់ខ្លួនប្រមុខរដ្ឋបច្ចុប្បន្នដែលមិនធ្លាប់មាន"។ប៉ុន្តែបើគ្មានការអនុវត្តដីកាចាប់ខ្លួនICCទេអាហ្រ្វិកខាងត្បូងប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យនៃសម្ពាធកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងដៃគូការទូត និងពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗនៅលោកខាងលិចនិងសូម្បីតែការដាក់ទណ្ឌកម្ម។ទំនាក់ទំនងរវាងអាហ្រ្វិកខាងត្បូងនិងសហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែតានតឹងបន្ទាប់ពីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានចោទប្រកាន់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍បំផុតរបស់ទ្វីបអាហ្រ្វិកថាជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់អាវុធដល់រុស្ស៊ីក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន។ សហរដ្ឋអាមេរិកនិយាយថា កប៉ាល់ដឹកទំនិញរុស្ស៊ី Lady R បានចូលចតនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកដ៏សំខាន់របស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ក្បែរទីក្រុងCapeTownកាលពីខែធ្នូហើយបានផ្ទុកសព្វាវុធនៅលើយន្តហោះ។អាហ្រ្វិកខាងត្បូងបដិសេធរាល់កិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធ។ប៉ុន្តែលោក Ramaphosa បានស្នើសុំឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតលើការចូលចតរបស់ Lady R។អ្នកវិភាគនិងអ្នកការទូតជាច្រើនមានមន្ទិលសង្ស័យថាលោក Putinនឹងចាកចេញពីប្រទេសរុស្ស៊ីដើម្បីចូលរួមសន្និសីទ BRICS ជាពិសេសនៅពេលដែលថ្នាក់ដឹកនាំរុស្ស៊ីកំពុងធ្វើការដើម្បីយកឈ្នះលើផលវិបាកនៃការបះបោរWagnerនិងដោះស្រាយជាមួយនឹងយុទ្ធនាការវាយបករបស់អ៊ុយក្រែន។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកផ្សេងទៀតជឿថា លោក Putinអាចនឹងចូលរួមក្នុងBRICSជាការបង្ហាញពីភាពរឹងមាំដល់សមភាគីរបស់គាត់ រួមទាំងប្រធានាធិបតីចិន Xi Jinping ផងដែរ។លោក Andrew Korybko អ្នកវិភាគនយោបាយនៅវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងបរទេសទីក្រុងម៉ូស្គូ បាននិយាយថា ការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក Mashatile បង្ហាញថា អាហ្វ្រិកខាងត្បូងយល់ពីហានិភ័យចំពោះសេដ្ឋកិច្ច និងមុខមាត់ជាតិ ប្រសិនបើទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិចត្រូវបានដាក់ពិន័យចំពោះការខកខានក្នុងការអនុវត្តកាតព្វកិច្ចចំពោះ ICC។លោក Korybko បាននិយាយថា "ប៉ុន្តែប្រសិនបើពួកគេអនុវត្តដីកាចាប់ខ្លួន នៅពេលដែលលោក Putin ទៅដល់ទីក្រុង Johannesburg ពួកគេនឹងបំផ្លាញទំនាក់ទំនងជាមួយរុស្ស៊ី និងការរួបរួមនៃប្លុក BRCIS នោះធ្វើឱ្យពួកគេមានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ"៕ប្រភពAP, FT