រុស្ស៊ីអាច​​ទទួ​លបានផលប្រយោ​​ជ​ន៍និងបង្កគ្រោះថ្នា​ក់នៅ​​​ពេលដកខ្លួនចេញពី​កិ​ច្ចព្រមព្រៀងគ្រា​ប់​​​ធញ្ញជាតិ

ការដកខ្លួនចេញពីគំនិតផ្តួចផ្តើមគ្រាប់ធញ្ញជាតិសមុទ្រខ្មៅរុស្ស៊ីអាចប្រថុយបំផ្លាញទំនាក់ទំនងជាមួយដៃគូសំខាន់ៗដូចជាតួកគីឬចិន។

ប្រធានាធិបតី  Vladimir Putin ។AP

ប្រទេសរុស្ស៊ីកាលពីថ្ងៃទី១៧ខែកក្កដាបានប្រកាសពីការផ្អាកការបន្តនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមគ្រាប់ធញ្ញជាតិសមុទ្រខ្មៅជាមួយអ៊ុយក្រែន។គំនិតផ្តួចផ្តើមដែលបានចរចាដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនិងតួកគីនិងបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងអ៊ីស្តង់ប៊ុលកាលពីឆ្នាំមុន អនុញ្ញាតឱ្យអ៊ុយក្រែននាំចេញពោត ស្រូវសាលី និងផលិតផលកសិកម្មផ្សេងទៀតរាប់លានតោនតាមសមុទ្រទៅកាន់ទីផ្សារពិភពលោក។ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍និយាយថា គោលដៅរបស់ប្រធានាធិបតី  Vladimir Putin នៅពេលដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រាប់ធញ្ញជាតិ គឺជំរុញការនាំចេញកសិផលរបស់រុស្ស៊ី។នៅពេលចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះរុស្ស៊ីបានយល់ព្រមបើកច្រកសុវត្ថិភាពនៅក្នុងសមុទ្រខ្មៅសម្រាប់កប៉ាល់ដឹកគ្រាប់ធញ្ញជាតិអ៊ុយក្រែនជាថ្នូរនឹងការដែលលោកខាងលិចបន្ធូរបន្ថយទណ្ឌកម្មលើផលិតផលកសិកម្មនិងជីរបស់រុស្ស៊ី។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយទីក្រុងម៉ូស្គូបាននិយាយថាបន្ទាប់ពីរយៈពេលជាង១ឆ្នាំនៃការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង ការរឹតបន្តឹងទាំងនេះស្ទើរតែត្រូវបានបន្ធូរបន្ថយ ហើយថារុស្ស៊ីនឹងពិចារណាត្រឡប់ទៅកិច្ចព្រមព្រៀងវិញ ប្រសិនបើលោកខាងលិច "ចាត់វិធានការជាក់ស្តែងជាជាងការសន្យា"។ អ្នក​សង្កេតការណ៍​និយាយ​ថា​នេះ​ជា​វិធី​របស់​រុស្ស៊ី​ក្នុង​ការ​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​អាមេរិក​និង​ប្រទេស​អឺរ៉ុប។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ រហូតមកដល់ពេលនេះ លោកខាងលិចមិនបានបង្ហាញពីសញ្ញានៃការចុះចាញ់ឡើយ ខណៈដែលវិធានការរបស់រុស្ស៊ីអាចប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ព្រោះវាជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់ដៃគូជិតស្និទ្ធ។ការសម្រេចចិត្តរបស់រុស្ស៊ីក្នុងការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងអាចរារាំងគ្រាប់ធញ្ញជាតិអ៊ុយក្រែនរាប់លានតោនពីការឈានដល់ទីផ្សារដែលប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខស្បៀងអាហារពិភពលោក ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្តជិតស្និទ្ធដូចជាតួកគី ឬប្រទេសដែលមានជំហរមិត្តភាពរុស្ស៊ីដូចជាចិននិងបណ្តាប្រទេសអាហ្វ្រិកជាច្រើន។ប្រធានាធិបតីតួកគីលោក Recep Tayyip Erdogan ដែលបានធ្វើអន្តរការីលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានជំរុញឱ្យរុស្ស៊ីបន្តគំនិតផ្តួចផ្តើមគ្រាប់ធញ្ញជាតិឡើងវិញហើយបាននិយាយថាលោកនឹងចរចាជាមួយប្រធានាធិបតីPutin។ប្រទេសតួកគីដើរតួនាទីជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មឈានមុខគេ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលភស្តុភារសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មរុស្ស៊ីក្នុងបរិបទដែលទីក្រុងម៉ូស្គូត្រូវរងទណ្ឌកម្មជាច្រើនពីលោកខាងលិច។នេះអាចអនុញ្ញាតឱ្យលោក Erdoganលើកឡើងពីប្រវត្តិរូបរបស់លោកនិងស្វែងរកសម្បទានពីមេដឹកនាំរុស្ស៊ី ដែលលោកហៅថា "មិត្តជិតស្និទ្ធ" ។ពាណិជ្ជកម្មរវាងរុស្ស៊ី និងតួកគីបានកើនឡើងទ្វេដងកាលពីឆ្នាំមុនដល់ទៅ ៦៨.២ពាន់លានដុល្លារដែលជំរុញឱ្យមានការសង្ស័យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកថាទីក្រុងម៉ូស្គូកំពុងប្រើប្រាស់ទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយទីក្រុងអង់ការ៉ាដើម្បីគេចចេញពីការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់លោកខាងលិច។ តួកគីនិយាយ​ថា​ការ​កើន​ឡើង​នៃ​ពាណិជ្ជកម្ម​គឺ​ជា​ចម្បង​ដោយ​សារ​តែ​ថ្លៃ​ថាមពល​ខ្ពស់​។អ្នកសង្កេតការណ៍មួយចំនួននៅទីក្រុងម៉ូស្គូបានប៉ាន់ស្មានថារុស្ស៊ីបានយល់ព្រមក្នុងខែឧសភាដើម្បីបន្តកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រាប់ធញ្ញជាតិរយៈពេល២ខែដើម្បីជួយលោកErdoganឱ្យជាប់ឆ្នោតឡើងវិញនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៅពេលនោះ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយអាកប្បកិរិយារបស់រុស្ស៊ីបានផ្លាស់ប្តូរនៅពេលដែលតួកគីថ្មីៗនេះមានទំនោរចង់ផ្លាស់ទីទៅជិតលោកខាងលិច។លោកErdoganកាលពីដើមខែនេះបានគាំទ្រការចូលប្រទេសស៊ុយអែតទៅក្នុងអង្គការណាតូ។តួកគីក៏បានដោះលែងមេបញ្ជាការកងវរសេនាតូច Azov មួយចំនួនដែលបានចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមនៅ Mariupol ។ ចំណាត់ការ​របស់​ក្រុង​អង់ការ៉ា​ត្រូវ​បាន​ជួប​នឹង​ការ​រិះគន់​យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​ក្រុង​ម៉ូស្គូ។លោក Kerim Hasអ្នកជំនាញខាងទំនាក់ទំនងរុស្ស៊ី-តួកគីដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងម៉ូស្គូ បាននិយាយថាលោកErdoganបានបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយលោកខាងលិចបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតឡើងវិញរបស់លោកដោយតែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី"គាំទ្រលោកខាងលិច"និងប្រកាន់យកជំហរដែលធ្វើឱ្យវិមានក្រឹមឡាំង "មិនស្រួល" ។លោកPutin គាំទ្រការបោះឆ្នោតឡើងវិញរបស់ប្រធានាធិបតី Erdogan ។ប៉ុន្តែត្រូវប្រឈមមុខនឹងប្រទេសតួកគីដែលមានទំនោរទៅរកលោកខាងលិចបន្ថែមទៀតក្នុងរយៈពេលខាងមុខ។ទីក្រុងម៉ូស្គូអាចព្យាយាមដាក់សម្ពាធលើលោកErdoganដោយប្រកួតប្រជែងផលប្រយោជន៍របស់តួកគីនៅភាគពាយព្យនៃប្រទេសស៊ីរីដែលទីក្រុងអង់ការ៉ាគាំទ្រក្រុមឧទ្ទាមប្រដាប់អាវុធប្រឆាំងនឹងប្រធានាធិបតីស៊ីរី Bashar Assad ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់រុស្ស៊ី។រុស្ស៊ីបានប្រកាន់ជំហរតឹងរ៉ឹងក្នុងខែនេះនៅពេលដែលខ្លួនបានវេតូដំណោះស្រាយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់តំបន់ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឆាំងឆ្លងកាត់ព្រំដែន Bab el-Hawa ឆ្លងកាត់ជាមួយប្រទេសតួកគី។ ទីក្រុងម៉ូស្គូថែមទាំងបានព្រមានបិទច្រកព្រំដែនដ៏សំខាន់នេះ។លោក Dareen Khalifa អ្នកវិភាគជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការវិបត្តិអន្តរជាតិ បាននិយាយថាជំហរតឹងរ៉ឹងរបស់រុស្ស៊ីលើបញ្ហានេះគឺជាការប៉ុនប៉ងដាក់សម្ពាធប្រទេសតួកគី។យោងតាមលោក Khalifa ការសម្រេចចិត្តដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រាប់ធញ្ញជាតិ Black Sea ដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាជ័យជម្នះផ្នែកការទូតដែលបានលើកឋានៈរបស់លោក Erdogan ក៏នឹងបង្កើនសម្ពាធលើទីក្រុងអង់ការ៉ាផងដែរ។លោក Michael Tanchum អ្នកជំនាញសន្តិសុខស្បៀង និងជាសហការីនៅវិទ្យាស្ថានមជ្ឈិមបូព៌ា បាននិយាយថា ការសម្រេចចិត្តរបស់រុស្ស៊ីក៏អាចត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាការព្រមានដល់ទីក្រុងអង់ការ៉ា"ឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការរក្សាគោលនយោបាយតុល្យភាពរវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន"។ប្រធានាធិបតី Erdogan បានប្រកាសពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់គាត់ដើម្បីការពារកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដោយមើលឃើញថាវាជា "គំនិតផ្តួចផ្តើមដ៏សំខាន់" សម្រាប់មនុស្សជាតិ។លោកប្រធានាធិបតី Erdogan បាននិយាយនៅសប្តាហ៍នេះថា "ការបញ្ចប់នៃគំនិតផ្តួចផ្តើមគ្រាប់ធញ្ញជាតិសមុទ្រខ្មៅនឹងមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានជាច្រើនដូចជាការកើនឡើងតម្លៃអាហារពិភពលោកជំរុញឱ្យតំបន់មួយចំនួនធ្លាក់ក្នុងភាពអត់ឃ្លាននិងជំរុញឱ្យមានរលកថ្មីនៃការធ្វើចំណាកស្រុក។ យើងប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហានេះ"។រុស្ស៊ីក៏អាចប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាបន្ថែមទៀតនៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយចិន ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តជិតស្និទ្ធរបស់ខ្លួន និងបណ្តាប្រទេសជាមិត្តនៅទ្វីបអាហ្រ្វិកដោយសារតែការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រាប់ធញ្ញជាតិសមុទ្រខ្មៅ។ទិន្នន័យដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយបង្ហាញថាប្រទេសចិនបាននាំចូលអង្ករជិតមួយភាគបួននៃគ្រាប់ធញ្ញជាតិដែលនាំចេញពីអ៊ុយក្រែនក្នុងរយៈពេលជិត១ឆ្នាំចុងក្រោយនេះនៅពេលដែលប្រទេសនេះកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើនក្នុងការចិញ្ចឹមមាត់ចំនួន១.៤ពាន់លានរបស់ខ្លួន។ ប្រធានាធិបតី Volodymyr Zelensky បាននិយាយថា ការវាយប្រហាររបស់រុស្ស៊ីលើកំពង់ផែ Odessa កាលពីថ្ងៃទី១៩ខែកក្កដា បានបំផ្លាញគ្រាប់ធញ្ញជាតិចំនួន៦0,000 តោន ដែលត្រូវបានដឹកជញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសចិន។ប្រទេសក្រីក្រក៏អាចរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងពីការសម្រេចចិត្តរបស់រុស្ស៊ីផងដែរ។ដោយសារកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោកបានទិញស្រូវសាលីច្រើនជាង៨០ភាគរយពីអ៊ុយក្រែនក្នុងឆ្នាំនេះ តាមរយៈគំនិតផ្តួចផ្តើមគ្រាប់ធញ្ញជាតិសមុទ្រខ្មៅ ដើម្បីដឹកជញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសជួបការលំបាក ដូចជាស៊ូដង់ សូម៉ាលី និងអាហ្វហ្គានីស្ថាន។នេះធ្វើឱ្យអ្នកសង្កេតការណ៍ជាច្រើនមានការព្រួយបារម្ភថាការដួលរលំនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមគ្រាប់ធញ្ញជាតិសមុទ្រខ្មៅអាចរុញច្រានប្រទេសជាច្រើនឱ្យធ្លាក់ចូលទៅក្នុងស្ថានភាពស្បៀងអាហារកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសនៅអាហ្វ្រិក។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វិមានក្រឹមឡាំងទទូចថា ខ្លួនត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការផ្តល់គ្រាប់ធញ្ញជាតិដោយឥតគិតថ្លៃដល់ប្រទេសក្រីក្រក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិកបន្ទាប់ពីការបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀង។ អ្នកនាំពាក្យវិមានក្រឹមឡាំង លោក Dmitry Peskov បាននិយាយថា សំណើនេះនឹងស្ថិតនៅក្នុងរបៀបវារៈនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់រុស្ស៊ីជាមួយបណ្តាប្រទេសនៅអាហ្វ្រិកនៅ St. Petersburg នៅចុងខែនេះ។ប្រធានាធិបតីPutinបានចោទប្រកាន់លោកខាងលិចថាបានប្រើកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រាប់ធញ្ញជាតិដើម្បី "ធ្វើឱ្យខ្លួនវាកាន់តែសម្បូរបែប" ជំនួសឱ្យការសម្រេចគោលដៅកាត់បន្ថយភាពអត់ឃ្លានដូចដែលបានអះអាងដំបូង។ថ្វីបើមានការរិះគន់ទាំងនេះក៏ដោយចំណាត់ការរបស់រុស្ស៊ីអាចពិបាកក្នុងការធានានូវការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រទេសអាហ្វ្រិកអំពីហានិភ័យនៃការខ្វះខាតស្បៀងអាហារ។ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តីក្រុមអ្នកនយោបាយរឹងរូសនៅទីក្រុងម៉ូស្គូនៅតែសរសើរការសម្រេចចិត្តរបស់លោកPutin ខណៈដែលពួកគេមើលឃើញថាកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រាប់ធញ្ញជាតិជា "ក្តីសង្ឃឹមមិនពិត"នៃការសម្របសម្រួលជាមួយលោកខាងលិច។អ្នកអត្ថាធិប្បាយគាំទ្រវិមានក្រឹមឡាំង លោក Sergei Markov បាននិយាយថារុស្ស៊ីគួរតែសម្រេចចិត្តដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងជាយូរមកហើយ។ លោក​បាន​បន្ត​ថា​៖ «​ការ​បន្ត​កិច្ចព្រមព្រៀង​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ​នាំ​ឱ្យ​មាន​រឿង​អាក្រក់​សម្រាប់​រុស្ស៊ី​»​៕ប្រភព AP, CNN, WSJ