លោ​កXiខិ​តខំ​បង្កើនឥទ្ធិពល​នៅអា​ស៊ីក​ណ្តាល

 ដោយបានសន្យាគាំទ្រជិត៤ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ប្រទេសអាស៊ីកណ្តាលចំនួន៥លោក Xi ចង់ផ្ញើសារថាប្រទេសចិនគឺជាដៃគូដ៏សប្បុរស និងគួរឱ្យទុកចិត្ត។ដោយធ្វើជាប្រធានកិច្ចប្រជុំកំពូលចិន-អាស៊ីកណ្តាលនៅទីក្រុង Xi'an ក្នុងខេត្ត Shaanxi ភាគខាងកើតនៃផ្លូវសូត្របុរាណ លោកប្រធានាធិបតី Xi Jinping កាលពីថ្ងៃទី១៩ឧសភា បានសន្យាថានឹងចំណាយប្រាក់ចំនួន៣.៧២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីផ្តល់ជំនួយនិងហិរញ្ញវត្ថុដល់ប្រទេសចំនួន៥នៅអាស៊ីកណ្តាល រួមទាំងកាហ្សាក់ស្ថានKazakhstan , Kyrgyzstan, Uzbekistan, Tajikistan និង Turkmenistan ។

លោក​ប្រធានាធិបតីXi Jinping ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ី​កណ្តាល​ចិន​នៅ​ក្រុង Xi'an ខេត្ត Shaanxi កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​ឧសភា។ រូបថត៖ AFP

នេះ​ជា​ជំនួប​កំពូល​លើក​ដំបូង​ចាប់​តាំង​ពី​ចិន​បាន​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​ប្រទេស​អាស៊ី​កណ្តាល​កាល​ពី​៣១​ឆ្នាំ​មុន។ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍និយាយថា ការសន្យានៃការគាំទ្រដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលគឺជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោកXiក្នុងការបង្ហាញប្រទេសចិនជាដៃគូដ៏សប្បុរសនិងគួរឱ្យទុកចិត្តជាមួយអាស៊ីកណ្តាលដែលជាតំបន់ដែលធ្លាប់ជាផ្នែកនៃព្រំដែននៃឥទ្ធិពលរុស្ស៊ី។កិច្ចប្រជុំក៏បានធ្វើឡើងក្នុងបរិបទនៃកិច្ចប្រជុំរបស់មេដឹកនាំG7នៅទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ាប្រទេសជប៉ុនដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាក្តៅគគុករបស់ពិភពលោករួមទាំងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសចិនផងដែរ។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយកាលពីថ្ងៃទី២០ឧសភា G7 បានព្រមានចិនប្រឆាំងនឹងសកម្មភាព"យោធា"នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ទោះបីជាមានបំណងចង់កសាងទំនាក់ទំនងស្ថិរភាពជាមួយទីក្រុងប៉េកាំងក៏ដោយ។យោងតាមលោក Meaghan Tobin អ្នកវិភាគរបស់ Washington Postនេះបង្ហាញថាលោកXiកំពុងព្យាយាមបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅអាស៊ីកណ្តាលដើម្បីលើកកម្ពស់ពិភពលោកពហុប៉ូលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកលែងជាមហាអំណាចពិភពលោកដែលមានតម្រូវការតែមួយ។Niva Yau សមាជិកនៃមជ្ឈមណ្ឌល Global China របស់ក្រុមប្រឹក្សាអាត្លង់ទិក នៅទីក្រុង Bishkek ប្រទេស Kyrgyzstan បាននិយាយថា "បណ្តាប្រទេសអាស៊ីកណ្តាលយល់ថានៅក្នុងពិភពលោកពហុប៉ូលនេះ ពួកគេត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងនៅជាមួយប្រទេសរុស្ស៊ីនិងប្រទេសចិន" ។អាស៊ីកណ្តាលធ្លាប់ជាកន្លែងដែលផ្លូវសូត្រប្រវត្តិសាស្ត្រតភ្ជាប់ចិន និងអឺរ៉ុបឆ្លងកាត់។ តំបន់នេះបានក្លាយទៅជាគន្លឹះនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវដែលមានតម្លៃរាប់ពាន់លានដុល្លាររបស់ចិន។"មួយឆ្នាំមុនមានការពិភាក្សាជាច្រើននៅក្នុងតំបន់អំពីថាតើអាស៊ីកណ្តាលត្រូវការដើម្បីងាកទៅរកលោកខាងលិច។ អ្វីដែលបានកើតឡើងនាពេលថ្មីៗនេះបង្ហាញថាអាស៊ីកណ្តាលបានជ្រើសរើសជម្រើសរបស់ខ្លួន" ។លោក Xi បានប្រាប់មេដឹកនាំអាស៊ីកណ្តាលថា ប្រទេសចិនអាចជួយតំបន់ក្នុងការកសាងសមត្ថភាពការពារសន្តិសុខ និងការអនុវត្តច្បាប់។ក្នុងអំឡុងពេលនៃកិច្ចប្រជុំនេះលោកបានជួបមេដឹកនាំនីមួយៗនិងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគី ដើម្បីជំរុញការវិនិយោគលើវិស័យពាណិជ្ជកម្មហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងបច្ចេកវិទ្យា និងអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងការធ្វើដំណើរដោយគ្មានទិដ្ឋាការ។កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ចិនក្នុងការបង្កើនឥទ្ធិពលនៅអាស៊ីកណ្តាលធ្វើឡើងក្នុងបរិបទនៃតំបន់និងពិភពលោកដែលឃើញពីភាពចលាចលដ៏ស្មុគស្មាញជាច្រើនទាក់ទងនឹងសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅទីក្រុង Xi'an ប្រធានាធិបតី Xi Jinping បានធានាដល់បណ្តាប្រទេសអាស៊ីកណ្តាលថា"អធិបតេយ្យភាព សន្តិសុខ ឯករាជ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី" របស់ពួកគេត្រូវតែត្រូវបានការពារ។ទោះបីជាអឺរ៉ុបនិងអាមេរិកបានបញ្ជូនគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ទៅកាន់អាស៊ីកណ្តាល ចាប់តាំងពីជម្លោះអ៊ុយក្រែនបានផ្ទុះឡើងនៅចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២អ្នកវិភាគនិយាយថាប្រទេសក្នុងតំបន់មិនបានទទួលការវិនិយោគច្រើនពីលោកខាងលិចដូចដែលពួកគេចង់បាននោះទេ។ទីក្រុងប៉េកាំងមើលឃើញថាការលើកកម្ពស់វិបុលភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅអាស៊ីកណ្តាលជាគន្លឹះក្នុងការទប់ស្កាត់អំពើហិង្សានិងអស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់ស៊ីនជាំង។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយនៅឯកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅទីក្រុងស៊ីអាន មេដឹកនាំអាស៊ីកណ្តាលបានធានាពួកគេថាពួកគេនឹងមិនជ្រៀតជ្រែកក្នុងគោលនយោបាយរបស់ចិនលើហុងកុង តៃវ៉ាន់ ឬស៊ីនជាំង។ថ្លែងនៅក្នុងពិធីជប់លៀងស្វាគមន៍មេដឹកនាំអាស៊ីកណ្តាលទៅកាន់កិច្ចប្រជុំកំពូល លោក Xi បាននិយាយថាការពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយតំបន់គឺជា "ជម្រើសយុទ្ធសាស្ត្រ" របស់ទីក្រុងប៉េកាំង ដែលអំពាវនាវឱ្យមានអនាគតដ៏ភ្លឺស្វាងសម្រាប់ទំនាក់ទំនងរបស់ចិនជាមួយអាស៊ីកណ្តាល។លោក Zhiqun Zhu សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ Bucknell នៅសហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយថា"លោក Xiនឹងតាំងខ្លួនលោកជាអ្នកដឹកនាំដែលអាចលើកកម្ពស់សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍សកលលោកXiមានគោលបំណងបង្កើនឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេសចិននៅអាស៊ីកណ្តាលនិងជុំវិញពិភពលោក៕ប្រភពWashington Post