មាន​កា​រ​​​សង្ស័យអំពី​ឆ័ត្រនុ​យក្លេអ៊ែររប​ស់​​អា​មេរិ​កដែ​លផ្តល់​ឲ្យកូរ៉េខា​​ងត្បូង(USI​P​,A​​lJazeera,​​A​P)

 សហរដ្ឋអាមេរិកបានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងមួយដើម្បីពង្រឹងឆ័ត្រនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនជាមួយកូរ៉េខាងត្បូង។ប៉ុន្តែវិធានការនេះទំនងជាមិនមាននិរន្តរភាពទេហើយអាចបង្កបញ្ហាដល់កូរ៉េខាងជើងថែមទៀត។ប្រធានាធិបតីអាមេរិក JoeBidenក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅសេតវិមានកាលពីថ្ងៃទី២៦ខែមេសា បានធ្វើការប្តេជ្ញាចិត្តខ្លាំងបំផុតចំពោះសម្ព័ន្ធមិត្តកូរ៉េខាងត្បូងនៅពេលដែលលោកបានព្រមានថាកូរ៉េខាងជើងនឹងប្រឈមមុខនឹង"ទីបញ្ចប់" ប្រសិនបើខ្លួនធ្វើកិច្ចចរចាណាមួយអំពីការវាយប្រហារនុយក្លេអ៊ែរប្រឆាំងនឹងទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនឬទីក្រុងសេអ៊ូល។

ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក Joe Biden (ស្ដាំ) និង​ប្រធានាធិបតី​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង Yoon Suk-yeol នៅ​សេតវិមាន កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​មេសា។រូបថត៖Reuters

ការអត្ថាធិប្បាយនេះធ្វើឡើងដោយលោកBidenខណៈដែលមេដឹកនាំទាំង២បានចេញផ្សាយសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនដែលក្នុងនោះសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ឱ្យកូរ៉េខាងត្បូងនូវ"ឆ័ត្រនុយក្លេអ៊ែរ"យ៉ាងរឹងមាំជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការដាក់ពង្រាយនាវាមុជទឹកនុយក្លេអ៊ែរដែលដឹកមីស៊ីលផ្លោងទៅកាន់ប្រទេសដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការពង្រឹងការរារាំងនុយក្លេអ៊ែរប្រឆាំងនឹងកូរ៉េខាងជើង។ជាការតបស្នងវិញកូរ៉េខាងត្បូងបានបញ្ជាក់ថាខ្លួននឹងបោះបង់ចោលនូវចេតនារបស់ខ្លួនក្នុងការផលិតកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរក្នុងស្រុកដែលជាផ្នែកនៃកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនបន្ទាប់ពីបានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាមិនរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។លោក Biden ក៏បាននិយាយថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបង្កើត "ក្រុមប្រឹក្សានុយក្លេអ៊ែរ(NCG)"ដើម្បីជួយកូរ៉េខាងត្បូងក្នុងដំណើរការរៀបចំផែនការរបស់ខ្លួនសម្រាប់ឧប្បត្តិហេតុនិងសេណារីយ៉ូសម្រាប់ការប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋរយៈពេល៦ថ្ងៃទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកដោយប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងYoon Suk-yeol ក្នុងបរិបទនៃប្រទេសទាំង២ប្រារព្ធខួបលើកទី៧០នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូត។ក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ការពង្រឹង "ឆ័ត្រនុយក្លេអ៊ែរ" របស់សហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់កូរ៉េខាងត្បូងក្នុងការប្រឈមមុខនឹងការគំរាមកំហែងកាន់តែខ្លាំងឡើងពីកូរ៉េខាងជើងគឺជាបញ្ហាដែលត្រូវបានពិភាក្សាដោយមេដឹកនាំទាំង២។កាលពីឆ្នាំមុនទីក្រុងព្យុងយ៉ាងបានធ្វើតេស្តមីស៊ីលជាច្រើនដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។កាលពីដើមខែនេះប្រទេសកូរ៉េខាងជើងបានបាញ់បង្ហោះមីស៊ីលអន្តរទ្វីបឥន្ធនៈរឹងដំបូងរបស់ខ្លួនដែលជាជំហានដ៏សំខាន់ឆ្ពោះទៅមុខក្នុងសមត្ថភាពនុយក្លេអ៊ែររបស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាង។មន្ត្រីអាមេរិក និងកូរ៉េខាងត្បូងជឿថាកូរ៉េខាងជើងកំពុងរៀបចំការធ្វើតេស្តនុយក្លេអ៊ែរលើកដំបូងរបស់ខ្លួនចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧។ភាពមិនប្រាកដប្រជាអំពីកម្មវិធីអាវុធរបស់កូរ៉េខាងជើងបានជំរុញឱ្យអ្នកនយោបាយកូរ៉េខាងត្បូងនិងមតិសាធារណៈអំពាវនាវម្តងហើយម្តងទៀតឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើតកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនជំនួសឱ្យការពឹងផ្អែកលើការប្តេជ្ញាចិត្តផ្នែកសន្តិសុខរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ក្នុងរយៈពេល១ទសវត្សរ៍កន្លងមកការស្ទង់មតិបានបង្ហាញថា ប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូងប្រហែល៧០%គាំទ្រប្រទេសដែលមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ប៉ុន្តែការកាន់កាប់អាវុធនុយក្លេអែររបស់កូរ៉េខាងត្បូងទំនងជានឹងជំរុញឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងអាវុធទ្រង់ទ្រាយធំនៅអាស៊ីឦសានដែលបង្កើនការគំរាមកំហែងពីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ដូច្នេះហើយសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនត្រូវបានចាត់ទុកថាជាដំណោះស្រាយសមហេតុផលបំផុតដើម្បីដោះស្រាយកង្វល់នេះ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក Frank Aum និងលោក AdamGallagherអ្នកវិភាគនៅវិទ្យាស្ថានសន្តិភាពអាមេរិក មិនគិតថាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះពិតជានឹងរារាំងកូរ៉េខាងជើងនិងធានាការបារម្ភរបស់សាធារណជនកូរ៉េខាងត្បូងអំពីការគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនោះទេ។ការស្រាវជ្រាវនិងប្រវត្តិសាស្រ្តបង្ហាញថាវិធានការទប់ស្កាត់ដែលប្រសើរឡើងដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកូរ៉េខាងត្បូងជារឿយៗមិនរារាំងសកម្មភាពដ៏ខ្លាំងក្លារបស់កូរ៉េខាងជើងនោះទេ។ប៉ុន្តែមាននិន្នាការធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។ការស្រាវជ្រាវដោយ Jordan Bernhardt និង Lauren Sukin ក្នុងឆ្នាំ២០០០បានបង្ហាញថាកូរ៉េខាងជើងជារឿយៗឆ្លើយតបទៅនឹងសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកូរ៉េខាងត្បូងជាមួយនឹងការបាញ់មីស៊ីលម្តងហើយម្តងទៀត។ អាំងតង់ស៊ីតេ​នៃ​ការ​សាកល្បងមីស៊ីល​ទាំងនេះ​គឺ​អាស្រ័យ​លើ​ទំហំ​សមយុទ្ធ​រវាង​សហរដ្ឋអាមេរិកនិង​កូរ៉េខាងត្បូង។ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៣ដល់ឆ្នាំ២០១៧នៅពេលដែលសម្ព័ន្ធមិត្តបានបង្កើនសមយុទ្ធរួមគ្នាជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរលើកទី៣របស់កូរ៉េខាងជើងនៅក្នុងខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១៣ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងបានឆ្លើយតបជាមួយនឹងការបោះជំហានដ៏សំខាន់នៅក្នុងកម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន ដោយបានដំណើរការសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរចំនួន៣បន្ថែមទៀតនិងការសាកល្បងមីស៊ីលផ្លោងជាង៩០លើក។កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន ទីក្រុង​ព្យុងយ៉ាង​បាន​ធ្វើ​ការ​សាក​ល្បងមីស៊ីល​ជា​កំណត់​ត្រា​និង​បាន​បង្ហាញ​សព្វាវុធ​ថ្មី​ៗ​ដូច​ជា​យន្ត​ហោះ​លឿន​ជាង​សំឡេង​និង​នាវា​មុជទឹក​គ្មាន​មនុស្ស​បើក។ចំណាត់ការទាំងនោះត្រូវបានធ្វើឡើងទាំងក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងសមយុទ្ធយោធាអាមេរិក-កូរ៉េខាងត្បូងនិងការបង្ហាញកម្លាំងបន្ទាប់ពីការបន្ធូរបន្ថយរយៈពេល៤ឆ្នាំក្នុងការប៉ុនប៉ងដើម្បីបន្តការចរចានុយក្លេអ៊ែរដែលបរាជ័យជាមួយទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។លោក Frank Aum បាននិយាយថា "ប្រសិនបើគោលដៅធំជាងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក-កូរ៉េខាងត្បូង គឺដើម្បីទប់ស្កាត់ជម្លោះនៅលើឧបទ្វីបកូរ៉េសំណួរគឺថាតើការពង្រឹងការទប់ស្កាត់ជាមួយនឹងឆ័ត្រនុយក្លេអ៊ែរនេះគឺជាការចាំបាច់ និងប្រកបដោយប្រាជ្ញាទេ" និងលោក Adam Gallagher បានសួរសំណួរ។សមត្ថភាពនុយក្លេអ៊ែរ និងយោធានៃសម្ព័ន្ធភាពអាមេរិក-កូរ៉េខាងត្បូង ក្នុងរយៈពេល៧០ឆ្នាំកន្លងមកនេះមានទំហំធំល្មមដែលអាចរារាំងសកម្មភាពយោធាណាមួយរបស់កូរ៉េខាងជើង។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វាលវដ្តដ៏កាចសាហាវនៃការពង្រឹងសមត្ថភាពយោធារបស់ភាគីទាំង២ក្នុងនាមការរារាំងបានបង្កើនភាពតានតឹងម្តងហើយម្តងទៀតនិងជំរុញឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងអាវុធនៅលើឧបទ្វីបក៏ដូចជានៅក្នុងតំបន់។ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បាននិយាយថាសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននិងឆ័ត្រនុយក្លេអ៊ែរដែលអាមេរិកផ្តល់ឱ្យកូរ៉េខាងត្បូងមិនអាចបញ្ចប់ទាំងស្រុងនូវអសន្តិសុខ និងការជជែកដេញដោលនៅក្នុងមតិសាធារណៈរបស់កូរ៉េអំពីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនោះទេ។យោងតាមអ្នកជំនាញការគាំទ្ររបស់កូរ៉េខាងត្បូងសម្រាប់ការកាន់កាប់សមត្ថភាពនុយក្លេអ៊ែរមិនមែនទាំងស្រុងដោយសារតែការគំរាមកំហែងដែលបង្កឡើងដោយកូរ៉េខាងជើងឬកង្វះទំនុកចិត្តលើការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការរារាំងនោះទេ។លោក Karl Friedhoff អ្នកជំនាញនៅក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចការសកលនៃទីក្រុងChicago និយាយថា បញ្ហាដ៏ធំបំផុតជាមួយសេចក្តីប្រកាសទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនគឺថាវាមិនមែនជាសន្ធិសញ្ញាទេមានន័យថាការប្តេជ្ញាចិត្តដែលមាននៅក្នុងនោះអាចក្លាយជាមោឃៈប្រសិនបើទិដ្ឋភាពនយោបាយអាមេរិកផ្លាស់ប្តូរបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីឆ្នាំ២០២៤។បេក្ខភាពលេចធ្លោម្នាក់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតនេះគឺលោកDonaldTrumpដែលបានកាត់បន្ថយយ៉ាងខ្លាំងលើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាជាមួយកូរ៉េខាងត្បូងក្នុងពេលកាន់អំណាចថែមទាំងមានរឿងចម្រូងចម្រាសស្នើឱ្យទីក្រុងសេអ៊ូលចូលរួមចំណែកបន្ថែមលើការចំណាយរបស់កងកម្លាំងសហរដ្ឋអាមេរិកដែលឈរជើងនៅក្នុងប្រទេស។លោក Friedhoff បាននិយាយថា សេណារីយ៉ូរបស់លោក Trump ជាថ្មីម្តងទៀត ការវិលត្រឡប់ទៅកាន់សេតវិមានទំនងជាជំរុញឱ្យមាន"ការពិភាក្សាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ" នៅទីក្រុងសេអ៊ូល។ដូច្នេះហើយ អ្នកជំនាញរូបនេះបាននិយាយថា បញ្ហាប្រឈមដ៏ធំបំផុតជាមួយឆ័ត្រនុយក្លេអ៊ែរអាមេរិក-កូរ៉េ គឺជាអ្វីដែលប្រទេសទាំង២មិនអាចគ្រប់គ្រងបានដែលជាស្ថានការណ៍នយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់អាមេរិក។អ្នកវិភាគនៅវិទ្យាស្ថានអាមេរិកដើម្បីសន្តិភាពបាននិយាយថាវិធីសាស្រ្តមួយផ្សេងទៀតដើម្បីកាត់បន្ថយសកម្មភាពឈ្លានពានរបស់កូរ៉េខាងជើងនិងធ្វើឱ្យមតិសាធារណៈរបស់កូរ៉េខាងត្បូងគឺ Biden និង Yoonត្រូវការស្វែងរកវិធីដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេជាមួយទីក្រុងព្យុងយ៉ាង។ការសិក្សាបង្ហាញថាប្រទេសកូរ៉េខាងជើងបានកាត់បន្ថយសកម្មភាពយោធានិងការសាកល្បងអាវុធរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំងក្នុងអំឡុងពេលនៃការចរចានុយក្លេអ៊ែរជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ក្នុងកំឡុងឆ្នាំ១៩៩៤-២០០២ នៅពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកូរ៉េខាងជើងបានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវកិច្ចព្រមព្រៀងក្របខណ្ឌនិងបានចូលទៅក្នុងការចរចានុយក្លេអ៊ែរទីក្រុងព្យុងយ៉ាងបានធ្វើការសាកល្បងមីស៊ីលផ្លោងតែមួយគត់ហើយមិនបានកែច្នៃសារធាតុភ្លុយតូនីញ៉ូមឡើងវិញនោះទេ។ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចចរចារវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកូរ៉េខាងជើងក្នុងឆ្នាំ២០១៨ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងមិនបានធ្វើតេស្តនុយក្លេអ៊ែរ ឬមីស៊ីលនោះទេហើយកម្រិតនៃការគាំទ្រក្នុងចំណោមប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូងសម្រាប់ជម្រើសនៃការអភិវឌ្ឍអាវុធនុយក្លេអ៊ែរផ្ទាល់ខ្លួនក៏បានធ្លាក់ចុះពី៧០%មកនៅត្រឹម៥០%ផងដែរ។លោក Frank Aum និង Adam Gallagher បាននិយាយថា"ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនលើកឡើងតែការសន្ទនានិងការទូតជាមួយកូរ៉េខាងជើងប៉ុណ្ណោះ"។ទោះជាយ៉ាងនេះក្តីសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក៏សម្រេចបាននូវចំណុច២យ៉ាងគឺ៖ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កូរ៉េខាងត្បូងមិនបន្តអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនៅពេលអនាគតក៏ដូចជាការផ្ញើសារដ៏រឹងមាំទៅកាន់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងថា ប្រសិនបើមីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរត្រូវបានបាញ់«អ្វីៗនឹងចប់»។នេះបើតាមលោក Chun In-bum ដែលជាឧត្តមសេនីយ៍កងទ័ពកូរ៉េខាងត្បូងចូលនិវត្តន៍។លោក Yang Moo-jin អ្នកជំនាញនៅសាកលវិទ្យាល័យ North Korean Studiesក្នុងទីក្រុងសេអ៊ូលបាននិយាយថា"កូរ៉េខាងជើងនឹងទទួលស្គាល់សារនេះ ហើយនឹងមានការប្រុងប្រយ័ត្នបន្ថែមទៀតនៅក្នុងសកម្មភាពរបស់ខ្លួន" ។ «​ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​ទំនង​ជា​មិន​ចុះចាញ់និង​បោះបង់​ឃ្លាំងអាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​របស់​ពួកគេ​ឡើយ​»​៕