ប្រជាជ​នស៊ូដង់ជួបការ​លំបាកក្នុងភា​ពវឹកវរ

ប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នាបានផ្ទុះឡើងនៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់អ្នកស្រី DaliaMohamedនិងម្តាយរបស់គាត់ប្រឈមមុខនឹងជម្រើសដ៏លំបាក២យ៉ាង៖ រត់ចេញពីរដ្ឋធានី Khartoumដោយប្រថុយប្រថាន។Mohamed អាយុ ៣៧ឆ្នាំស្ថិតនៅចំកណ្តាលនៃការប្រយុទ្ធគ្នាដែលការបាញ់កាំភ្លើង ផ្លោង និងគ្រាប់រ៉ុក្កែតត្រូវបានឮជាបន្តបន្ទាប់។

មនុស្ស​ម្នា​ភៀស​ខ្លួន​ពី​ការ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​នៅ​ក្រុង Khartoum រដ្ឋធានី​ស៊ូដង់កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​មេសា។ រូបថត៖ AFP

លុះ​ដល់​ថ្ងៃ​ទី​២០ មេសាផ្ទះ​ត្រូវ​គ្រាប់​រ៉ុក្កែត​រង​ការ​ខូចខាត​យ៉ាង​ដំណំ។ម្តាយ​និង​កូន​ស្រី​ត្រូវ​បង្ខំ​ចិត្ត​រៀបចំ​សម្ភារ​មូលដ្ឋាន​មួយ​ចំនួនរួច​រត់​គេច​ខ្លួន​បាត់ ។Mohamed បាននិយាយថា “ខ្ញុំបានចាកចេញពីរដ្ឋធានី។"ខ្ញុំតែងតែឮរឿងរ៉ាវអំពីមនុស្សរត់ចេញពីផ្ទះដើម្បីគេចពីសង្គ្រាម។ប៉ុន្តែខ្ញុំពិតជាយល់នៅពេលដែលខ្ញុំស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនោះ"។ស៊ូដង់គឺជាប្រទេសមួយដែលមានប្រជាជនជិត៤៨លាននាក់ ដែលមានទីតាំងនៅភាគឦសាននៃទ្វីបអាហ្រ្វិកចន្លោះអនុតំបន់សាហារ៉ាអាហ្វ្រិកនិងមជ្ឈិមបូព៌ា។រដ្ឋធានីKhartoumធ្លាប់ជាគោលដៅកំពូលសម្រាប់ជនភៀសខ្លួនដែលភៀសខ្លួនចេញពីសង្រ្គាមស៊ីវិលនៅភាគខាងត្បូង មុនពេលស៊ូដង់ខាងត្បូងប្រកាសឯករាជ្យនៅឆ្នាំ២០១១។Khartoum ដែលធ្លាប់ជាទីក្រុងដ៏អ៊ូអរនៃប្រជាជន៥លាននាក់ ឥឡូវនេះគឺជាចំណុចកណ្តាលនៃការប្រយុទ្ធគ្នាដ៏ខ្លាំងក្លារវាងកងទ័ពស៊ូដង់ (SAF)និងកងកម្លាំងគាំទ្រ(RSF)ដែលជាក្រុមជីវពលឈានមុខគេនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិក។ការប៉ះទង្គិចគ្នាបានផ្ទុះឡើងកាលពីថ្ងៃទី១៥ខែមេសា រវាងកងទ័ពស៊ូដង់ក្រោមការដឹកនាំរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ Abdel Fattah al-Burhan និង RSF ក្រោមការដឹកនាំរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ Mohamed Hamdan Dagalo បន្ទាប់ពីភាពតានតឹងជាច្រើនសប្តាហ៍ជុំវិញផែនការដាក់បញ្ចូលRSF ទៅក្នុងជួរកងទ័ព។ ឧត្តមសេនីយ៍ Burhan បានចោទប្រកាន់ RSF ពីបទធ្វើរដ្ឋប្រហារ។ប៉ុន្តែក្រុមប្រឆាំងបានចោទប្រកាន់កងទ័ពថាជាអ្នកដំបូងដែលបើកការបាញ់ប្រហារ។ភាគីទាំង២បានបង្កើតប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យ និងបាញ់កាំភ្លើងជាបន្តបន្ទាប់ដែលបណ្តាលឱ្យមានការកើនឡើងនៃចំនួនអ្នកស្លាប់អមដោយការខ្វះខាតស្បៀងអាហារ អគ្គិសនីនិងទឹកយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ប្រជាជនបានប្រញាប់ប្រញាល់ចេញពីទីក្រុងKhartoum ដោយប្រែក្លាយរដ្ឋធានីស៊ូដង់ទៅជា"ទីក្រុងខ្មោច"។Mohamed បាននិយាយថា"វាគឺជាការសម្រេចចិត្តដ៏លំបាកបំផុតដែលខ្ញុំធ្លាប់ធ្វើ។ "យើងនឹងត្រឡប់មកវិញភ្លាមៗ។ប្រសិនបើនរណាម្នាក់និយាយថាមានសុវត្ថិភាព។ប៉ុន្តែឥឡូវនេះវាមិនអាចទៅរួចទេ" ។ជនភៀសខ្លួនពីទីក្រុង Khartoumកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុង Port Sudan ភាគខាងកើត។ នេះគឺជាតំបន់ដែលមានសុវត្ថិភាពដោយមានផ្លូវសមុទ្រតភ្ជាប់ពីប្រទេសជីប៊ូទី និងអេហ្ស៊ីប។អ្នកដែលនៅសល់បានដឹកនាំដោយផ្ទាល់ទៅអេហ្ស៊ីបនៅភាគខាងជើង។មានតែកុមារមនុស្សចាស់និងស្ត្រីប៉ុណ្ណោះដែលអាចចូលប្រទេសបានដោយមិនចាំបាច់មានទិដ្ឋាការ។បុរសជនជាតិស៊ូដង់ដែលមានអាយុពី ១៦ទៅ៤៩ឆ្នាំត្រូវដាក់ពាក្យសុំទិដ្ឋាការមួយថ្ងៃជាមុននៅស្ថានកុងស៊ុលអេហ្ស៊ីបក្នុងទីក្រុងព្រំដែនWadi Halfa ។ច្បាប់នេះអាចបំបែកគ្រួសារក្នុងរយៈពេលខ្លី។ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ត្រូវ​និយាយ​លា​មនុស្ស​ជា​ទី​ស្រឡាញ់​របស់​ខ្លួន ខណៈ​ដែល​ក្តី​សង្ឃឹម​នៃ​ការ​ជួបជុំ​គ្នា​ក្នុង​ពេល​ឆាប់​ៗ​នេះ​នៅ​តែ​បើកចំហ។ប្រជាជនស៊ូដង់រាប់លាននាក់ផ្សេងទៀតរស់នៅក្នុងភាពថប់បារម្ភជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយមិនប្រាកដថាអ្វីនឹងក្លាយជាពេលវេលាចុងក្រោយរបស់ពួកគេខណៈដែលជម្លោះរីករាលដាលដល់ទីក្រុងផ្សេងទៀត។Fatna Mohamed ជាជនជាតិស៊ូដង់ដែលរស់នៅបរទេស ។ប៉ុន្តែមានគ្រួសារនៅស្រុកកំណើតរបស់នាងបាននិយាយថា "ខ្ញុំទើបតែហៅពូរបស់ខ្ញុំគាត់បាននិយាយថារាល់ព្រឹកនៅពេលគាត់ភ្ញាក់ពីដំណេក គាត់អរគុណព្រះជាម្ចាស់ដែលគាត់នៅមានជីវិត"។លោក Fatna Mohamed និងជនជាតិស៊ូដង់ជាច្រើននាក់ទៀតនិយាយថា ជម្លោះនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះគឺជាលទ្ធផលនៃការតស៊ូអំណាចរវាងក្រមយោធាទាំង២ ហើយជនស៊ីវិលកំពុងទទួលរងនូវផលវិបាក។លោក Gamal Sharif អ្នកស្រុកស៊ូដង់បាននិយាយថា"មនុស្សជាច្រើនបានស្លាប់ សាកសពត្រូវបានរាយប៉ាយនៅតាមដងផ្លូវការលួចបន្លំកំពុងរីករាលដាល" ។ "ជម្លោះនេះត្រូវតែបញ្ចប់។"ស្ថានភាពសន្តិសុខនៅទីក្រុង Khartoum ក៏ធ្វើឱ្យកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជម្លៀសចេញមានការលំបាកផងដែរ។ អ្នកជម្លៀសមួយចំនួនបាននិយាយថាផ្លូវទៅកាន់ប្រទេសអេហ្ស៊ីបមិនមានសុវត្ថិភាពទាំងស្រុងនោះទេ បន្ទាប់ពីមានករណីខ្មាន់កាំភ្លើងបិទផ្លូវ និងលួចរថយន្តពីជនស៊ីវិល។Shaima Ahmed អាយុ២៧ឆ្នាំឥឡូវនេះនៅទីក្រុងឡុងដ៍បានព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលឪពុកម្តាយនិងបងប្អូនរបស់នាងឱ្យចាកចេញពីKhartoum។ប៉ុន្តែបាននិយាយថាវាពិបាកក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលពួកគេ។"អសមត្ថភាពក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានដែលអាចទុកចិត្តបានដល់គ្រួសាររបស់ខ្ញុំគឺជាភាពតានតឹងខ្លាំងណាស់សម្រាប់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំចង់ឱ្យពួកគេទៅប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនចង់ជំរុញខ្លាំងពេកនោះទេ។ អ្វីដែលកើតឡើងចំពោះពួកគេនឹងក្លាយជាកំហុសរបស់ខ្ញុំ"។Raga Makawi ជាពលរដ្ឋអង់គ្លេសដែលមានដើមកំណើតស៊ូដង់បាននិយាយថា ការស្វែងរកផ្លូវដើម្បីទៅដល់ទីនោះក៏មិនងាយស្រួលដែរ។នាងកំពុងទៅសួរសុខទុក្ខគ្រួសារនៅរដ្ឋធានីKhartoumនៅពេលដែលការប្រយុទ្ធគ្នាបានផ្ទុះឡើង។យោងតាមRagaអ្នកជម្លៀសត្រូវតែស្វែងរកយានជំនិះផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ ក៏ដូចជាអ្នកបើកបរដែលដឹងពីរបៀបជៀសវាងកន្លែងត្រួតពិនិត្យ ចំពេលប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនសាធារណៈដែលកាត់ផ្តាច់។ជម្លោះ​នៅ​ក្រុង Khartoumក៏​កំពុង​ហែកហួរ​គ្រួសា​ដែរ។អ្នកខ្លះសម្រេចចិត្តស្នាក់នៅក្នុងទីក្រុង ខណៈសាច់ញាតិជម្លៀសចេញ។Dania Atabani អាយុ២៣ឆ្នាំឪពុកម្តាយ មីងនិងបងប្អូនជីដូនមួយបានចាកចេញពីKhartoum។ប៉ុន្តែនាងនៅតែនៅពីក្រោយដើម្បីមើលថែជីតារបស់នាង។នាង​បាន​និយាយ​ថា​នាង​«​ស្ទើរតែ​លែង​ស្គាល់​ទីក្រុង​របស់​នាង​ដែល​មាន​អនុស្សាវរីយ៍​ច្រើន​»​។Dania បាននិយាយថា "Khartoum បានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំង"។ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ SammerHamzarអាយុ២៦ឆ្នាំនិងយុវជនផ្សេងទៀតមិនទាន់សម្រេចចិត្តថាតើត្រូវទៅឬស្នាក់នៅទេព្រោះការប្រយុទ្ធនៅតែបន្តកើនឡើងនៅក្នុងតំបន់ដែលធ្វើឱ្យវាកាន់តែមានគ្រោះថ្នាក់ក្នុងការចាកចេញ។ក្រុមយោធាទាំង២នេះបានយល់ព្រមអនុវត្តបទឈប់បាញ់រយៈពេល ៧២ ម៉ោងចាប់ពីថ្ងៃទី ២៥ ខែមេសាដើម្បីធានាបាននូវច្រករបៀងមនុស្សធម៌សម្រាប់ការជម្លៀសចេញ។ ប៉ុន្តែទោះបីជាការធ្វើដំណើរជម្លៀសមានសុវត្ថិភាពជាងក៏ដោយ Hamzar គិតថាការចាកចេញពីផ្ទះនឹងក្លាយជាការសម្រេចចិត្តដ៏លំបាកបំផុត។Sammer បាននិយាយទាំងទឹកភ្នែកថា"ខ្ញុំពិតជាមិនចង់ចាកចេញពីផ្ទះទេ។ ខ្ញុំតែងតែសង្ឃឹមថាសង្រ្គាមនឹងមិនកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ឬទីក្រុង Khartoum" ទេ៕ប្រភពAl Jazeera