ការល​ក់នា​​វា​មុជទឹ​កបន្ថែមភា​ព​ច​លា​ចល​ដល់ទំ​នា​ក់​ទំនងអូស្ត្រា​លី​-ចិន

 ទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងអូស្ត្រាលីថ្មីៗនេះមានភាពប្រសើរឡើងជាវិជ្ជមាន ។ប៉ុន្តែកិច្ចព្រមព្រៀងនាវាមុជទឹកនុយក្លេអ៊ែរAUKUSប្រថុយប្រថាននឹងធ្វើឱ្យអ្វីៗទាំងអស់ធ្លាក់ចុះ។៣ឆ្នាំបន្ទាប់ពីប្រទេសចិនបានដាក់កំហិតពាណិជ្ជកម្មជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយអូស្ត្រាលីប្រទេសទាំង២បានចាប់ផ្តើមចាត់វិធានការដើម្បីព្យាបាលការប្រេះឆា។កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុនមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរបានជួបគ្នាជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលកន្លះទសវត្សរ៍។មន្ត្រីកំពូលក៏បានបន្តការសន្ទនាជាទៀងទាត់។រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មអូស្ត្រាលីលោកDon Farrellត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងប៉េកាំងក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។រដ្ឋមន្ត្រីFarrellបាននិយាយកាលពីសប្តាហ៍មុនថា"ស្ទើរតែគ្រប់ផ្នែកនៃពាណិជ្ជកម្មដែលយើងមានជម្លោះឬជាប់គាំងបានដំណើរការ។ ការងាររបស់ខ្ញុំគឺដើម្បីបង្វែរការពិភាក្សាទាំងនេះទៅជាលទ្ធផលពិតប្រាកដសម្រាប់អាជីវកម្មអូស្ត្រាលី"ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អាជីវកម្មនៃប្រទេសទាំង២ស្ទើរតែមិនអាចស្រមៃដល់យុគសម័យមាសនៃការរីកដុះដាលនៃពាណិជ្ជកម្មកាលពី១០ឆ្នាំមុននោះទេ ដោយសារតែរបាំងដ៏ធំមួយកំពុងគំរាមកំហែងដល់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីដែលទើបតែឡើងកម្តៅ។នាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី លោក Anthony Albanese កាលពីថ្ងៃទី១៣ខែមីនាបានធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិក Joe Biden និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស Rishi Sunak នៅកំពង់ផែយោធា San Diego ក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយបានប្រកាសថាអូស្ត្រាលីនឹងទិញនាវាមុជទឹកនុយក្លេអ៊ែរVirginia រហូតដល់៥គ្រឿងពីសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខ AUKUS ។ក្រោមលក្ខខណ្ឌនៃកិច្ចព្រមព្រៀងការពារដ៏ធំបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រអូស្ត្រាលីនាវាមុជទឹកVirginiaនីមួយៗនឹងត្រូវចំណាយអស់ជាង៣ពាន់លានដុល្លារ ដោយប្រើប្រាស់មីស៊ីល មិនបំពាក់ក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ។ បន្ទាប់ពីនាវា៥គ្រឿងដំបូងដែលបានទិញពីសហរដ្ឋអាមេរិកអូស្ត្រាលីនឹងសាងសង់កប៉ាល់ប្រភេទថ្មីទាំងស្រុងដោយផ្អែកលើបច្ចេកវិទ្យាអាមេរិក និងអង់គ្លេស។អ្នក​សង្កេត​ការណ៍​និយាយ​ថាចិន​ពិត​ជា​មិន​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​ចំណាត់​ការ​នេះ​ទេ។លោកMichaelFulliloveនាយកប្រតិបត្តិនៃវិទ្យាស្ថាន Lowyនៅទីក្រុងស៊ីដនីបាននិយាយថា"វានឹងដាក់ឧបសគ្គជាច្រើននៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសអូស្ត្រាលីនិងប្រទេសចិន" ។លោក​ប្រធានាធិបតី Biden មិន​មាន​ការ​សម្ងាត់​ក្នុង​ការ​ឃើញ​ចិន​ជា​គូប្រជែង​កំពូល​របស់​អាមេរិក។ពីបន្ទះសៀគ្វីកុំព្យូទ័ររហូតដល់គោលនយោបាយការបរទេសនៅប៉ាស៊ីហ្វិករដ្ឋបាលBidenបានបន្តជំហរដ៏តឹងតែងរបស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងប្រទេសចិនចាប់តាំងពីលោកDonaldTrumpហើយបានស្វែងរកការប្រឆាំងនឹងឥទ្ធិពលពិភពលោកដែលកំពុងកើនឡើងរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង។ប៉ុន្តែ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​អូស្ត្រាលី​Albaneseមិន​ប្រកាន់​ជំហរ​តឹងតែង​បែប​នេះ​ទេ ហើយ​ជ្រើសរើស​យក​គោលនយោបាយ​ការបរទេស​ដែល​មាន​តុល្យភាព។ប្រទេសអូស្ត្រាលីទើបតែបានជំរុញឱ្យមានសន្ធិសញ្ញា AUKUSជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចក្រភពអង់គ្លេសខណៈពេលដែលកំពុងព្យាយាមធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយចិន។សហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ធំបំផុតរបស់អូស្ត្រាលី។ប៉ុន្តែប្រទេសចិនគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ខ្លួន។អ្នកជំនាញ Fullilove បាននិយាយថា "នេះគឺជាបេសកកម្មគោលនយោបាយការបរទេសរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលីអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ ព្យាយាមធានាសន្តិសុខរបស់ខ្លួនដោយការបង្កើនសមត្ថភាពយោធារបស់ខ្លួននិងការចូលរួមយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តយូរអង្វែងរបស់ខ្លួន ។ប៉ុន្តែក៏កំពុងស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសចិនផងដែរ នៅពេលដែលអាចធ្វើទៅបាន" ។ក្នុង​រយៈពេល​២ទសវត្សរ៍​ចាប់​តាំង​ពី​ចុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ១៩៩០អូស្ត្រាលី​មិន​សូវ​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​ការ​កើន​ឡើង​របស់​ចិន​ទេ។"យើងអាចមានសម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខជាមួយទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងគាំទ្រសហរដ្ឋអាមេរិកនៅមជ្ឈិមបូព៌ា អ៊ីរ៉ាក់ និងអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ យើងក៏រក្សាទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរបស់យើងជាមួយប្រទេសចិនផងដែរ។ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអូស្ត្រាលីឆ្លងកាត់វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុស្ទើរតែគ្មានការភ័យខ្លាច។ដូច្នេះយើងជឿថាយើងអាចរក្សាបានទាំង២នេះ។ លោក James Curran សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ Sydney បាន​និយាយ​ថា​ទំនាក់ទំនង​នឹង​គ្នា​ក្នុង​ពេល​តែ​មួយ​។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ស្ថានភាពកាន់តែលំបាកចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧នៅពេលដែលប្រទេសចិនត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទធ្វើសកម្មភាពចារកម្មនិងការជ្រៀតជ្រែកផ្នែកនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី។ សភាអូស្ត្រាលីបានអនុម័តច្បាប់ប្រឆាំងការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស ហើយបានក្លាយជាប្រទេសដំបូងគេដែលហាមឃាត់ក្រុមហ៊ុនទូរគមនាគមន៍យក្សរបស់ចិនHuawei ។នៅដើមឆ្នាំ២០២០នាយករដ្ឋមន្ត្រី Scott Morrisonបានធ្វើឱ្យទីក្រុងប៉េកាំងខឹងសម្បារនៅពេលដែលលោកបានអំពាវនាវឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតលើប្រភពដើមនៃCovid-19 ។ប្រទេស​ចិន​បាន​ឆ្លើយតប​ដោយ​ការ​ដាក់​ពន្ធ​លើ​ស្រូវ​បាឡេ ហើយ​បន្ទាប់​មក​បាន​ដាក់​កំហិត​យ៉ាង​តឹងរ៉ឹង​លើ​ការ​នាំ​ចេញ​ធ្យូងថ្ម សាច់គោ ស្រា និង​បង្កង​ពី​អូស្ត្រាលី។ ក្រោយមកនៅឆ្នាំនោះទីក្រុងប៉េកាំងបានបញ្ចេញបញ្ជីនៃ "ការសោកស្ដាយចំនួន១៤" ដែលខ្លួនចង់ឱ្យទីក្រុង Canberra ដោះស្រាយមុនពេលចាប់ផ្តើមទំនាក់ទំនងធម្មតាឡើងវិញ។នៅពេលដែលសន្ធិសញ្ញាសន្តិសុខ AUKUS ត្រូវបានប្រកាសដោយប្រទេសអូស្ត្រាលី សហរដ្ឋអាមេរិក និងចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២១វាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការព្រួយបារម្ភរបស់អូស្ត្រាលីដែលកំពុងកើនឡើងអំពីអនាគតយូរអង្វែងរបស់អាស៊ីនិងចិន។ នេះបើយោងតាម ​​Fullilove ។លោកបាននិយាយថា"អូស្ត្រាលីចង់ពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជាបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។ទាំង២នេះគឺជារឿងដែលទីក្រុងប៉េកាំងមិនចង់បាន" ។ការក្លាយជាប្រទេសទី៧ដែលជាម្ចាស់នាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែគឺជាការសម្រេចចិត្តជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយសម្រាប់ "ថាមពលមធ្យម" ដូចប្រទេសអូស្ត្រាលី។នេះបើយោងតាមលោក Rory Medcalf ប្រធានសាលាសន្តិសុខជាតិនៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិអូស្ត្រាលីបាននិយាយ។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា វា​បាន​បង្ហាញ​ថា«​អូស្ត្រាលី​កំពុង​រស់នៅ​ក្នុង​បរិយាកាស​យុទ្ធសាស្ត្រ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​ជាង​កាលពី​ទសវត្សរ៍​មុន​»​។ប្រទេសចិនប្រឆាំងកិច្ចព្រមព្រៀងនាវាមុជទឹកនុយក្លេអ៊ែរដោយចោទប្រកាន់ប្រទេសដែលចូលរួមរបស់AUKUSថាបានបង្កឱ្យមានការប្រណាំងអាវុធនៅប៉ាស៊ីហ្វិក និងសង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីមួយ។នាយករដ្ឋមន្ត្រី Albanese បានឡើងកាន់អំណាចកាលពីខែឧសភាឆ្នាំមុនជាមួយនឹងការសន្យាដើម្បីលើកកម្ពស់AUKUSខណៈពេលដែលជៀសវាងជំហរតឹងរ៉ឹងពេកលើប្រទេសចិនដូចអ្នកស្នងតំណែងមុនរបស់គាត់ Morrison ។ប៉ុន្មានខែក្រោយមក នាយករដ្ឋមន្ត្រីAlbaneseនិងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស Penny Wong ត្រូវបានគេនិយាយថាបានទទួលជោគជ័យក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេ ដើម្បីកែលម្អទំនាក់ទំនងជាមួយទីក្រុងប៉េកាំង។សាស្ត្រាចារ្យ Curran បាននិយាយថា"ពួកគេលែងធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលធ្វើឱ្យចិនខឹងដូចរដ្ឋបាលមុនទៀតហើយ"។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយរដ្ឋបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីAlbaneseនៅតែរក្សាគោលនយោបាយតឹងតែងរបស់លោក Morrison ចំពោះប្រទេសចិន។យោងតាម ​​Fullilove សញ្ញាវិជ្ជមាននាពេលថ្មីៗនេះគឺជាលទ្ធផលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសចិនក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងមិនមែនអូស្ត្រាលីទេ។ ដោយប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងដូចជាការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ច និងចំនួនប្រជាជនប្រទេសចិនបានស្វែងរកការកែលម្អទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសមួយចំនួនរួមទាំងអូស្ត្រាលីផងដែរ។ការផ្លាស់ប្តូរ​របស់​ចិន​នេះ​បាន​ទាក់ទាញ​ការចាប់អារម្មណ៍​ពី​សាធារណជន​អូស្ត្រាលី​ព្រោះ​ទំនាក់ទំនង​បាន​ធ្លាក់ចុះ​ពីមុនមក។បន្ទាប់ពីរយៈពេល៥ឆ្នាំដោយគ្មានកិច្ចសន្ទនាកម្រិតខ្ពស់ប្រទេសទាំង២បានបន្តការចរចា។ជាពិសេសជំនួបរវាងនាយករដ្ឋមន្ត្រីAlbanese និងប្រធានាធិបតី Xi Jinping នៅខាងក្រៅកិច្ចប្រជុំកំពូល G20 នៅកោះបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន។Chen Hong នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាអូស្ត្រាលីនៅ East China Normal University ក្នុងទីក្រុងសៀងហៃបាននិយាយថា "ប្រទេសចិនបានផ្តួចផ្តើមការផ្លាស់ប្តូរទាំងអស់នេះ" ។ «​បន្ទាប់​ពី​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​Albanese​ចូល​កាន់​តំណែងលោក​និង​សហការី​បាន​ឆ្លើយ​តប​នឹង​សុច្ឆន្ទៈ​នោះ»។ប្រទេសចិនហាក់ដូចជាកំពុងផ្លាស់ប្តូរគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនឆ្ពោះទៅរកប្រទេសអូស្ត្រាលីដើម្បីទទួលបានការចូលប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មដែករ៉ែលីចូមនិងធនធានផ្សេងទៀតនៅពេលដែលមានសម្ពាធកាន់តែខ្លាំងឡើងពីទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនមកលើទីក្រុងប៉េកាំង។"ទីក្រុងប៉េកាំងមិនចង់ឱ្យមានការដោះស្រាយជាមួយនឹងសង្រ្គាមភូមិសាស្ត្រនយោបាយជាច្រើន ខណៈដែលការប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួនជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែក្តៅ។ខ្ញុំគិតថាវាដឹងជាងពេលណាទាំងអស់ដែលថាសមត្ថភាពរបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក្នុងការប្រមូលផ្តុំក្រុមចម្រុះដ៏រឹងមាំអាចបំផ្លាញផលប្រយោជន៍របស់ចិន" ។ លោកJamesLaurencesonនាយកវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអូស្ត្រាលី-ចិន នៅសាកលវិទ្យាល័យបច្ចេកវិទ្យាស៊ីដនី។ប្រឆាំងនឹងសាវតានេះ អ្នកសង្កេតការណ៍ជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលី និងចិនជឿថាការលក់នាវាមុជទឹកAUKUSនឹងធ្វើឱ្យទីក្រុងប៉េកាំងបោះបង់ចោលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនដើម្បីកែលម្អទំនាក់ទំនងជាមួយទីក្រុងកង់បេរ៉ា។នៅក្នុងក្រសែភ្នែករបស់ប្រទេសចិនការលក់នេះគឺជាសញ្ញានៃការចូលរួមកាន់តែស៊ីជម្រៅរបស់អូស្ត្រាលីនៅក្នុងក្រុមចម្រុះប្រឆាំងនឹងឥទ្ធិពលរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងនៅប៉ាស៊ីហ្វិក។លោក Sam Roggeveen អ្នកជំនាញខាងកងទ័ពជើងទឹកចិនបាននិយាយថា"ហេតុអ្វីបានជាអូស្ត្រាលីចំណាយប្រាក់យ៉ាងច្រើនទៅលើសព្វាវុធដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីរក្សាកងទ័ពជើងទឹកចិននៅក្នុងតំបន់ឆ្នេរនិងអាចវាយប្រហារចូលជ្រៅទៅក្នុងទឹកដីចិន"។"អូស្ត្រាលី​ត្រូវ​សួរ​ខ្លួន​ឯង​ថាតើ​យើង​ពិត​ជា​នរណា?"ChenHongនាយកមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការសិក្សាអូស្ត្រាលីនៅទីក្រុងសៀងហៃបានពណ៌នាការលក់នេះថាជា"គ្រាប់បែកពេលវេលា" សម្រាប់សន្តិភាពនិងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ដោយនិយាយថាវានឹងបង្កើនអរិភាពរវាងប្រទេសទាំង២។លោក Song Zhongping អ្នកជំនាញខាងយោធាចិនបាននិយាយថា ការសម្រេចចិត្តរបស់អូស្ត្រាលីក្នុងការទិញនាវាមុជទឹកគឺជា "កំហុសដ៏ថ្លៃថ្លា" ។លោក​បាន​ថ្លែង​ថា​៖«​ការ​វិនិយោគ​ដ៏​ធំ​បែប​នេះ​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​អូស្ត្រាលី​ទទួល​បន្ទុក​ដ៏​ធំ​មួយ»​។"វាមិនអាចធានាសន្តិសុខរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលីបានទេ វាគ្រាន់តែការពារអនុត្តរភាពពិភពលោករបស់អាមេរិកតែប៉ុណ្ណោះ"៕យោងតាមWashington Post

នាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី លោក Anthony Albanese (ឆ្វេង) ចាប់ដៃជាមួយប្រធានាធិបតីចិន Xi Jinping ក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយនៅខាងក្រៅកិច្ចប្រជុំកំពូល G20 នៅទីក្រុងBai ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។ រូបថត៖ Yahoo News Australia។

នាវាមុជទឹកVirginiaនៅឯកន្លែងផលិតកប៉ាល់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០១២។ រូបថត៖ USNI ។